کاسه نمد چیست؟
کاسه نمد (Oil Seal) یک قطعه است که در سیستم های هیدرولیکی به کار می رود و پمپ ها و پیستون ها را نمونه ای از این سیستم های هیدرولیکی می توان معرفی کرد. این قطعه در واقع وظیفه ی جلوگیری از روغن ریزی و محافظت از شفت ها و یاتاقان ها را در برابر عوامل آسیب زا مانند گرد و غبار دارد. در بعضی موارد، شفت ها به صورت ساعتگرد، پاد ساعتگرد یا هر دو می چرخند که این موضوع در آب بندی حرکات دوار بسیار مهم است. در بعضی موارد هم محورها در یک قوس که زاویه ی معینی دارد نوسان می کند. نوع دیگری از حرکت شفت نیز وجود دارد که در آن به صورت مداوم شفت به محفظه ای وارد و سپس خارج می شود. البته در همه ی مواردی که گفتیم از Oil Seal برای آب بندی و جلوگیری از روغن ریزی استفاده خواهد شد.
کاسه نمد و عملکرد آن
کاسه نمد عملکرد ساده ای دارد، به این ترتیب که لبه ی آن روی شفت قرار گرفته و قطر بیرونی آن نیز به محفظه ی نگهدارنده چفت می شود. البته معمولا لبه های Oil Seal را روغن کاری می کنند تا از ایجاد حرارت زیاد جلوگیری شود. در واقع می توان گفت که جلوگیری از نشتی توسط این قطعه از طریق پمپ کردن در محل قرارگیری لبه و سطح شفت صورت می گیرد. البته لازم به ذکر است که جهت پمپ و پروفایل فشاری با هم رابطه ی مستقیمی دارند.
گرادیان فشاری یک سوی عملکرد Oil Seal بوده که از طریق طراحی هندسی لبه ی آن کنترل شده و در بخش روغنی آن گرادیان فشاری بیشتری تولید می کند. از سوی دیگر باید گفت که لایه ای از فیلم روغنی میان لبه ی Oil Seal و سطح محور یا شفت موجود است که روی عملکرد این قطعه موثر می باشد. البته ناهمواری های موجود روی لبه ی Oil Seal با پمپ سیال به بخش روغنی نیز سوی دیگری از عملکرد Oil Seal می باشد.
کاسه نمد و اجزای تشکیل دهنده ی آن
کاسه نمد دارای بخش هایی نظیر قطر خارجی کاسه نمد، جداره ی فلزی، فنر، روغن و لبه می باشد. لبه، خود به سه بخش تقسیم شده و مرز آب بند، لبه ی آب بند و لبه ی گردگیر این سه بخش را تشکیل می دهند.
کاسه نمد و عوامل موثر در انتخاب آن
کاسه نمد ها را باید با توجه به عواملی مانند دما، سرعت، اختلاف فشار، قرارگیری عمودی یا افقی، لنگی و عدم انطباق شفت با دیواره ی داخلی و نوع روان کننده انتخاب کرد. البته مواردی که ذکر شد عواملی موثر هستند ولی نمی توان قانون کلی برای انتخاب این قطعه بیان کرد. عوامل دما و فشار روی طول عمر این قطعه هم تاثیر گذار هستند و برای آن که شما در این زمینه بهتر راهنمایی شوید، در ادامه به انواع Oil Seal و کاربردهای آن ها اشاره می کنیم.
کاسه نمد و انواع آن
کاسه نمد ها را می توان از طریق شکل لبه تقسیم بندی کرد. این عامل به صورت مستقیم روی روش آب بندی این قطعه تاثیرگذار است و عواملی مانند محیط، فشار و دما، سرعت شفت و آلودگی روی آن موثر هستند. عامل محیط هم می تواند شامل روغن و گریس، آب یا حتی مواد غذایی یا لبنی باشد. در ادامه به صورت خلاصه انواع Oil Seal را برمی شماریم.
نوع S که برای نگهداری روغن در محیط های عاری از آلودگی استفاده می شود.
نوع SN که برای نگهداری روغن در محیط هایی با فشارهای متوسط مناسب است.
نوع T که برای نگهداری روغن استفاده می شود و در سیستم های دینامیکی و رفت و برگشتی کاربرد دارد. شکل T در این قطعات باعث عملکرد مطلوب در محیط هایی می شود که تنش بالایی دارند.
نوع TN که برای نگهداری روغن در محیط هایی با فشار متوسط به کار گرفته می شود.
نوع K که برای نگهداری گریس در محیط هایی غبارآلود و با فشار استاندارد مناسب است.
نوع X که برای نگهداری روغن و سیالاتی که خاصیت روان کاری پایینی دارند مورد استفاده قرار می گیرد.
نوع D که برای جدا کردن دو سیال کاربرد دارد.
نوع U که نگهدارنده ی گریس بوده و در محیط هایی با آلودگی بسیار بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
کاسه نمد و طبقه بندی های دیگر آن
کاسه نمد گریس:
گریس دارای ویسکوزیته ی بالایی است به همین دلیل است که نشتی آن کمتر رخ خواهد داد و برای مهار آن هم از کاسه نمدهایی استفاده می شود که بدون لبه ی فنری هستند و به V-ring مشهور می باشند.
کاسه نمد روغن:
همان طور که می دانید روغن نسبت به گریس روان تر بوده و احتمال نشتی آن نیز بیشتر است. به همین دلیل از Oil Seal های دارای فنر داخلی برای آن ها استفاده می شود.
کاسه نمد فنری:
این نوع از Oil Seal ها کاربردهای زیادی دارند چرا که در دماهای مختلف و تنش های بالا و پایین پایدار هستند و عملکرد مناسبی از خود نشان می دهند. سیستم های دوار، ثابت و رفت و برگشتی می توانند از این نوع استفاده کنند.
کاسه نمد بدون فنر:
این نوع از Oil Seal ها در مواردی که سیستم های رفت و برگشتی و ثابت به کار گرفته می شوند و تنش های تک محوره وجود دارد، کاربرد دارند.
کاسه نمد در خودرو
کاسه نمد در موارد مختلفی به کار گرفته می شود اما در خودرو و بخش های مختلف آن کاربرد گسترده ای دارد. چرا که در خودروها بخش های مختلفی وجود دارد که از روغن در آن ها استفاده شده و برای جلوگیری از نشتی های آن لازم است از این قطعه استفاده شود. مثلا در بخش های مربوط به انتقال قدرت، فرمان خودرو، ترمز و … از Oil Seal استفاده می شود. Oil Seal در پلوس خودرو مورد استفاده قرار گرفته و از نشت روغن از جعبه ی دیفرانسیل جلوگیری می کند. Oil Seal گیربکس نیز از نشت روغن در جعبه دنده ممانعت به عمل می آورد. لازم به ذکر است که از Oil Seal در بخش هایی دیگر نظیر میل سوپاپ و میل لنگ خودرو هم استفاده می شود.
البته شرکت مهران پلیمر از طریق سایت www.mehranpolymer.com آماده ی خدمت رسانی به شما در این زمینه می باشد.
